THE BAHA’I FAITH AND ESPERANTO - a ticklish relationship
Paul explains the history and current situation of the relationship between Bahá'ís and Esperanto.
English: https://esperanto.org.au/lecture-series-zoom/
Bahaismo kaj Esperanto - tikla rilato Paul Desailly. Aǔstralio. 17 julio 2022.
Paǔlo klarigas la historion kaj nunan situacion pri la rilato inter Bahaismo kaj Esperanto.
Esperanto: https://www.youtube.com/watch?v=6jRyfElihjU
-----------------------------------------------------------
IN ORDER AMONG OTHER THINGS TO TEACH ESPERANTO FREE OF CHARGE TO THE PUBLIC IN THE CITY CENTER OF ADELAIDE THE PRESIDENT OF THE AUSTRALIAN ESPERANTO ASSOCIATION (SANDOR HORVATH), I, AND CITY COUNCILLOR ARMAN ABRAHIMZADEH OPEN AN ESPERANTO START UP THE 17TH OF AUGUST, 2021.
On the day Russia attacked Ukraine, my local MP, Katrine Hildyard M.P., once again provided support: https://esperanto.org.au/ftp-uploads/ESK-129-dec2017.pdf See p. 29 - 30
POR I.A. INSTRUI ESPERANTON SENPAGE AL LA PUBLIKO EN LA URBOCENTRO DE ADELAJDO LA PREZIDANTO DE AŭSTRALIA ESPERANTO ASOCIO (SANDOR HORVATH), MI KAJ MAGISTRATANO ARMAN ABRAHIMZADEH MALFERMAS ESPERANTO-NOVFAREJON (START-UP) LA 17an DE AŭGUSTO 2021.
En la tago, kiam Rusio atakis Ukrainion, mia loka parlamentanino, Katrine Hildyard M.P., denove disponigis subtenon. https://esperanto.org.au/ftp-uploads/ESK-129-dec2017.pdf Vd p-n 29 – 30
lumbildo 1
Your septuagenerian brown-bearded speaker in downtown Adelaide, 2021, six months before melanoma in the fourth stage suddenly struck this cancer survivor. And so, a word on the start-up and my state of health.
Via sepdek jara brun-barba parolanto en la urbocentro de Adelajdo, 2021, ses monatojn antaŭ ol subite trafis min melanomo en la kvara etapo. Kaj do, iom pri la novfarejo kaj mia sanostato.
lumbildo 2
ROYAL ADELAIDE HOSPITAL IN THE CITY CENTRE
ROYAL ADELAIDE HOSPITAL EN LA URBO-CENTRO
IS AUSTRALIAN CULTURE PERHAPS A TAD TOO FULL OF FUN? NOT IN MY OPINION!
ĈU AŬSTRALIA KULTURO EBLE ESTAS IOM TRO HUMUR-PLENA? NE, MIAOPINIE!
Please indulge my strange sense of humour: In the hospital entrance a lot of masks and pens and stuff are gifted gratis as volunteers play favourite tunes on the piano. Maybe Van Gough’s no-ear-for-music joke is why they packed up the freebies or ‘did I say something?’ by asking a volunteer, who turned out to be a surgeon, to please play Mac the Scalpel, aka Mac the Knife, in Kevin Spacey’s rendition. Banging on about my French Sawbones ancestor who sailed here in the Second Fleet amused only me, I’m afraid.
A lovable kid interrupts Kev the Rev: https://www.youtube.com/watch?v=rUfa-Jc16L0
Bobby Darin's original https://www.youtube.com/watch?v=4Qrjtr_uFac
Bonvolu indulgi mian strangan humur-senton: En la hospitala enirejo disponeblas multe da senpagaj maskoj, plumoj ktp dum volontuloj ludas vian plej ŝatatan muzikon sur piano. Nu, ili kutimis tion fari ĝis al iu volontulo, kiu fakte estas kirurgo, mi petis aŭdi Mak la Skalpelo (Mac the Scalpel), alidirite en la angla: Mac the Knife, laŭ la versio de fifama holivuda aktoro, Kevin Spacey. Ke mi tiam ekbabilis pri mia franc-devena segilosta (Sawbones) prapatro kiu velis ĉi-tien en la Dua Floto amuzigis nur min.
Kurta versio haltigita de etulo: https://www.youtube.com/watch?v=rUfa-Jc16L0
La originalo de Bobby Darin: https://www.youtube.com/watch?v=4Qrjtr_uFac
DON'T TELL MY DEAR SISTERS IN MELBOURNE AND CANBERRA HOW I LOVE ADELAIDE
The dedicated Chief Public Health Officer of SOUTH AUSTRALIA:
https://en.wikipedia.org/wiki/Nicola_Spurrier
NE MENCIU AL MIAJ KVAR FRATINOJ EN MELBURNO & KANBERO KE MI AMAS ADELAJDON
BELEGA URBO. MODERNAJ HOSPITALOJ. SPERTAJ KURACISTOJ. TRE AKTIVAJ ESPERANTISTOJ
Diligentega Ĉefoficisto pri Publika Sano de SUD-AŬSTRALIO:
https://en.wikipedia.org/wiki/Nicola_Spurrier
Incidentally, after several procedures and a major operation at RAH, my new hospital is Queen Elizabeth Hospital.
Parenteze, post pluraj proceduroj kaj grava operacio ĉe RAH, mia nuna hospitalo estas Queen Elizabeth Hospital.
One week ago, after yet another blood test and MR scan, my doctor, Rachelle, informed me that all hope is now lost: "Abandon all hope, ye who enter here!" If no one is scared and no kids are around, I’ll now remove my cap to reveal a bald and rectangular ugliness on my scalp, alas, where hair will never grow back. On the other hand, Rachelle is happy about the skill of the Polish surgeon at the Queen Adelaide Hospital, about my speedy recovery, and is glad that all cancer lesions have been successfully removed. She can’t guarantee that the cancer won’t return, or that I’ll make it to one hundred, but everything is fine - for now. My teenage sons, Eddie and Amo, threatened though to kill their old papa with their own hands last night when I announced a plan to hire a tattoo artist to advertise in large green letters on the top of my forehead, the Baha'i Esperanto League. 😊😊😊😊
Antaŭ unu semajno, post ankoraŭ plia sango-testo kaj plena skanado, mia kuracisinto, Rachelle, informis min, ke ĉia espero nun estas perdita. "Forlasu ĉian esperon, vi, kiu eniras ĉi tien!" Se neniu ektimos kaj neniuj infanoj ĉe-estas, mi demetos mian ĉapon por malfeliĉe montri al vi kalvan kaj rektangulan malbelaĵon sur mia skalpo, kie haroj neniam plu kreskos. Aliflanke, Rachelle ĝojas pri la lerteco de la pola kirurgino ĉe la Reĝin-Adelajda Hospitalo, pri mia rapida resaniĝo, kaj feliĉas vidi, ke ĉiuj kanceraj lezoj estis sukcese forigitaj. Ŝi ne povas garantii, ke la kancero ne revenos, aŭ ke mi centjariĝos, sed ĉio estas en ordo - por nun. Miaj adoleskaj filoj, Edwin kaj Amin, minacis propramane mortigi min hieraŭ nokte, kiam mi anoncis planon dungi tatuiston, por okulfrape aperigi en grandaj verdaj literoj iun faman fak-grupon - je la supro de mia frunto - nome: Bahaa Esperanto-Ligo. 😊😊 😊😊
I promise. No more jokes today! OK? Here’s some: p. 141 - 145 From Babel to Baha’i: https://gum.co/gDehr
Hodiaŭ, ne plu mi ŝercos. Ĉu bone? Jen, tamen, kelkaj humuraĵoj legiĝas danke al Esperanto sub la Suda Kruco: https://esperanto.org.au/ftp-uploads/ESK-130-mar2018.pdf (p. 12 - 14).
For conversational purposes my Esperanto level is ok but to delve deeply into the unfathomable ocean of a true religion please contact Bahá'ís in your area and in your mother tongue if possible. It might be best at this time, given technology’s limitations, to chip in at will as I speak so that transparent and full consultation ensues.
Por konversaciaj celoj mia Esperanto-nivelo estas adekvata sed por profundiĝi pri religiaj demandoj bonvolu kontakti bahaanojn en via regiono kaj en via gepatra lingvo. Eble gravas en la nuna horo laŭplaĉe interrompi dum mi parolas por ke okazu travidebla kaj plena konsultado.
lumbildo 3
Baha'i World Center, slopes of Mount Carmel, Israel. Baha'i House of Worship (temple) Sydney, Australia
Bahaa Mondcentro, deklivoj de Mont-Karmelo, Israelo. Bahaa adorejo aŭ templo, Sidnejo, Aŭstralio.
The Baha’i Faith is a monotheistic religion, ecumenically all-embracing in the new and iconoclastic sense that all religions, including Buddhism, Hinduism and indigenous religions, come from exactly the same source, GOD, whose reality is and will ever remain an unknowable essence, not unlike unknowable factors of the universe, the cosmos, the firmament and the Dream Time. “Sorry Paul,” do I perchance hear, “are you serious or delirious?” And, “Do you really believe that polytheistic and tribal religions are at all compatible with monotheism?”
Bahaismo estas religio monoteisma, ekumene ĉion ampleksanta en nova kaj ikon-rompa senco, ke ĉiuj religioj, inkluzive de Budhismo, Hinduismo kaj indiĝenaj religioj, devenas de ekzakte la sama fonto, DIO, kies realo en si mem ĉiam estis kaj ĉiam restos nekonebla esenco – samkiel nekonataj estas, kaj restos, la limoj kaj esenco de la universo, la kosmo, la firmamento, la Sonĝo-Tempo. “Pardonon, Paul! Ĉu vi seriozas aŭ mense deliras? Ĉu vi vere kredas, ke politeismaj religioj akordigas kun monoteismo?”
lumbildo 4
The leaders of the Baha'i Faith between 1892 and 1957, Abdul Baha (1844 - 1921) and Shoghi Effendi (1897 - 1957), admired and recommended Esperanto and even studied it – but only a little. Recently established is the Esperantism of the founder of the Bahá’í Faith, Baha’u’llah (pr: Bahola; 1817 - 1892).
La gvidantoj de bahaismo inter 1892 kaj 1957, Abdul Baha (1844 - 1921) kaj Shoghi Effendi (1897 - 1957), admiris kaj rekomendis Esperanton kaj eĉ ĝin studis sed nur iom. Lastatempe establita estas la esperantismo de la fondinto de la bahaa kredo, Baha’u’llah (pr: BaHoLa; 1817 - 1892).
This official but brief definition of what is the Baha’i Faith was composed by Shoghi Effendi: "The Baha'i Faith is an independent world religion whose purpose is to revitalise mankind spiritually, break down the barriers between people and to lay the foundations of a unified world society based upon principles of justice and love."
Oficialan lakonan klarigon de kio estas bahaismo verkis Shoghi Effendi:"La Bahaa Kredo estas sendependa mondreligio, kies celo estas spirite revivigi la homaron, rompi la barilojn inter la popoloj kaj starigi la fundamenton de unueca mond-socio laŭ principoj de amo kaj justeco."
Time permitting, at the end of this presentation, we’ll examine in detail what is the Baha’i Faith
Se la tempo permesas je la fino de ĉi tiu prezentaĵo ni pli detale ekzamenos kio estas Bahaismo.
lumbildo 5
PROFESSOR EDWARD GRANVILLE BROWNE (1862 - 1926) – famous in Iran.
A statue and a street in Tehran named after him survived the 1979 Iranian Revolution.
English Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Edward_Granville_Browne
PROFESORO EDWARD GRANVILLE BROWNE (1862 - 1926) – fama en Irano.
Statuo kaj strato en Teherano nomitaj laŭ li postvivis la Iranan Revolucion, 1979
Vikipedio en Esperanto: https://eo.wikipedia.org/wiki/Edward_Granville_Browne
Professor Browne of the University of Cambridge (Pembroke College) mastered Arabic, Persian and Turkish to an extraordinary level. He spent many years in the East, deeply studied Sufism, the mystical branch of Islam, and admired the Baha’i religion so much that he even translated from Farsi Abdu'l Baha’s extensive classic, A Traveller’s Narrative. Decades later in London in 1912 he met and befriended Abdu'l Baha once more. Browne, however, at the end of his life most valued the teachings of our Lord and Saviour, Jesus Christ, and died a Christian.
Profesoro Browne de la Universitato de Kembriĝo (Pembroke College) majstris la araban, la persan kaj la turkan je eksterordinara nivelo. Li pasigis multajn jarojn en la Oriento, profunde studis Sufiismon, la mistikan branĉon de Islamo, kaj admiris la bahaan religion tiom multe, ke li eĉ tradukis el la persa lingvo ampleksan klasikaĵon de Abdu'l Baha. Jardekojn poste en Londono en 1912 li renkontis kaj denove amikiĝis kun Abdu'l Baha. Browne, tamen, je la fino de sia vivo plej taksis la instruojn de nia Sinjoro kaj Savanto, Jesuo Kristo, kaj mortis kristano.
Important to my research are the five audiences in northern Palestine (near Acre) in 1890 that Baha'u'llah granted this famous and scholarly orientalist. Only recently has a new significance emerged from the work of two Bahá'í academics who have written about Browne's understandings of his meetings with Bahá'u'lláh. What Browne conveyed to his fellow historian and Russian correspondent, Baron Rosen, (1847-1921), forms part of that new significance.
Gravas al mia esplorado kvin aŭdiencoj en norda Palestino (proksime de Akko) en 1890, kiujn Baha'u'llah donis al tiu fama kaj klera orientalisto. Tiurilate, nur lastatempe evidentiĝas nova signifo elde la laboro de du bahaaj akademiuloj, kiuj verkis pri la komprenoj de Browne rilate al liaj renkontiĝoj kun Bahá'u'lláh. Kion Browne letere sendis al sia kolega kun-historiisto kaj rusa korespondanto, barono Rosen, (1847-1921), konsistigas parton de tiu nova signifo.
In Scholar Meets Prophet (2014, Dr C Buck, Pittsburgh, & Prof. Y Ioannesyan, St Petersburg), two factors demonstrate Baha’u’llah’s oblique referencing of Esperanto in 1891 and in 1890. Re 1891: “At present, a new language and a new script have been devised. If thou desirest, We will communicate them to thee.” * Baha’u’llah, Epistle to the Son of the Wolf, published 1891
Re 1890: Browne to Rosen (p.26): “He [Bahá’u’lláh] talked for the most part of the necessity of all nations choosing one language as a means of international communication & one writing (a sort of sermon on the concluding text of the Kitáb-i-Aqdas +) & of the necessity of putting down war & international jealousy & hostility. Of doctrine properly so called he spoke little.”
Deductive reasoning, which is the third factor demonstrating His Esperantism, eluded Buck and Ioannesyan * because the significance of Esperanto’s birth in 1887 escaped them. (p.31-32.)
Re 1892 - 1957 and two final, crucial factors: Abdu'l Baha's and Shoghi Effendi's inherent and innate knowledge, together with their spiritual qualities, led them to emphatically recommend Esperanto, irrespective of which language is ultimately adopted, not by them, but by parliaments and the Universal House of Justice in a process which Haifa considers not yet clear to anyone.
+ The last page of Bahá’u’lláh’s Kitáb-i-Aqdas (para. 189) references language as the cause of unity!
En Scholar Meets Prophet (2014) de d-ro C. Buck (Pitsburgo) kaj profesoro Y. Ioannesyan (Sankt-Peterburgo) dukiale evidentiĝas ke Baha’u’llah oblikve referencis al Esperanto en 1891 kaj 1890.
Pri 1891: “Nuntempe, nova lingvo kaj nova skribo estas elpensitaj. Se vi deziras, Ni konatigos ilin al vi.” * Baha'u'llah, Epistolo al la Filo de la Lupo, eldonita en 1891.
Pri 1890: Browne al Rosen (p.26): “Li [Bahá'u'lláh] parolis plejparte pri la neceso, ke ĉiuj nacioj elektu unu lingvon kiel rimedon de internacia komunikado kaj unu skribon (speco de prediko pri la konkluda teksto de la Kitáb-i-Aqdas) + & de la neceso forigi militon & internacian ĵaluzon & malamikecon. Pri doktrinoj en si mem, li malmulte parolis.”
Dedukta rezonado, kiu estas la tria faktoro pruvanta Lian Esperantismon, eskapis Buck kaj Ioannesyan * ĉar la signifon de 1887, en kiu jaro aperis Unua Libro, ili ne rekonis aŭ malinklinas agnoski. (p.31-32)
Pri 1892 – 1957 kaj du finaj kaj precipaj faktoroj: la esencaj scioj - enecaj kaj denaskaj - de Abdu'l Baha kaj Shoghi Effendi, kune kun iliaj spiritaj kvalitoj, direktis ilin emfaze rekomendi Esperanton, negrave kiu lingvo estos finfine adoptita, ne de Abdu'l Baha aŭ Shoghi Effendi, sed far parlamentoj de la mondo kaj la Universala Domo de Justeco en procezo kiun la Domo konsideras en la nuno konata de neniu.
+ La fina paĝo de Kitáb-i-Aqdas de Bahá’u’lláh (alineo 189) referencas lingvon kiel la kaŭzon de unueco!
#English: https://www.bandeeducation.com/the-principle-of-a-universal-auxiliary-language
#Esperanto: https://www.bandeeducation.com/la-principo-de-universala-help-lingvo
Why does the Bahá'í Esperanto League (BEL: 1973) not ask the Universal House of Justice to please reconsider its 1974 decision disallowing BEL to encourage Bahá'ís to study Esperanto? 😊😊
Kial Bahaa Esperanto-Ligo (BEL: 1973) ne petas la Universalan Domon de Justeco re-konsideri sian decidon de 1974 per kiu BEL ne rajtas instigi bahaanojn studi Esperanton?
- English: https://www.bandeeducation.com/an-ignoble-scandal-1974
- Esperanto: https://www.bandeeducation.com/malhonora-skandalo-1974
lumbildo 6
Members of the Universal House of Justice, Haifa. (In brief: House members)
Membroj de la Universala Domo de Justeco, Hajfa. (Mallonge: Domanoj)
* https://www.bandeeducation.com/baha-u-llah-was-an-esperantist
Considering new learnings that establish Baha'u'llah’s Esperantism * and given that Abdu'l Baha often instructed all Bahá'ís to study Esperanto and spread it widely # and that Shoghi Effendi validated this as "repeated and emphatic admonitions" # why is Dr. Lutfullah Hakim the only fluent Esperantist of the 29 elected representatives to have served on the Universal House of Justice since its inauguration in 1963? https://esperanto.org.au/ftp-uploads/ESK-128-sep2017.pdf (p.21-24). That Abdu'l Baha and Shoghi Effendi vis-a-vis the auxiliary language principle have repeatedly urged Bahá'ís to study Dr. Zamenhof’s language of world peace, distinct from their de facto and self-evident support of English, Arabic and Farsi, is a key issue in 2022 as the old-world order collapses before our eyes. Interactively, 4,000 clicks: https://bahaiforums.com/t/and-when-the-war-is-over-in-ukraine.25509/
In English and Esperanto:
https://www.bandeeducation.com/the-limbs-of-mankind-to-quake-la-membroj-de-la-homo-tremi
Konsiderante novan sciadon pruvintan la esperantismon de Baha'u'llah * kaj pro tio, ke Abdu'l Baha ofte instrukciis ĉiujn bahaanojn studi Esperanton, kaj vaste disvastigi ĝin # kaj ke Shoghi Effendi validigis tion kiel "ripetajn kaj emfazajn admonojn" #, kial estas d-ro Lutfullah Hakim la sola flua esperantisto el inter 29 elektitaj reprezentantoj estri la Universalan Domon de Justeco ekde ĝia inaŭguro en 1963? https://esperanto.org.au/ftp-uploads/ESK-128-sep2017.pdf (p.21 – 24) Ke Abdu'l Baha kaj Shoghi Effendi rilate al la helplingva principo fojon post fojo forte petis bahaanojn studi la zamenhofan lingvon de la monda paco, prefere ol de facto evidentigi ilian subtenon de la angla, la araba aŭ la persa, konsistigas ŝlosilan aferon en 2022 dum antaŭ niaj okuloj kolapsas la malnova mond-ordo:
Dulingve: https://www.bandeeducation.com/the-limbs-of-mankind-to-quake-la-membroj-de-la-homo-tremi
Interaktive, grandskale (po 4.000), angle: https://bahaiforums.com/t/and-when-the-war-is-over-in-ukraine.25509/
lumbildo 7
THE PRESTIGOUS BRITISH LIBRARY PUBLISHED A BRILLIANT BUT BRIEF ARTICLE ON LIDIA ZAMENHOF IN 2017
LA INSTRUISTO, Lidia Zamenhof, (1904 – 1942)
Murdita de la nazioj en koncentrejo Treblinka.
Bahaa Esperantisto, Cseh-instruisto internacia.
http://aea.esperanto.org.au/ftp-uploads/ESK-127-jun2017.pdf p. 16-17
AND SO, WHAT ARE THE DIFFERENCES BETWEEN THE BAHA’I FAITH AND OTHER RELIGIONS?
See: From Babel To Bahá’í (FB2B - part 2), pages 47 – 58: https://gumroad.com/l/TbtCp
From Babel To Bahá’í (FB2B - part 1, pages 88 – 102: https://gum.co/gDehr
KIO DO ESTAS LA DIFERENCOJ INTER LA BAHAA KREDO KAJ ALIAJ RELIGIOJ?
From Babel To Bahá’í (FB2B - parto 1: p. 103 – 117: https://gum.co/gDehr
https://esperanto.org.au/ftp-uploads/ESK-130-mar2018.pdf (vidu p 18 - 21)
En la sama eldono Kam Lee (Tasmanio) artikolas pri Ekskurso al Borobudur: (vidu p 9 - 12) Mi ne povas rezisti: sur p13-14 Lingvajn humuraĵojn en kiuj rolas karmemora ambasadoro Ralph Harry
lumbildo 8
DIO
REALIGAS LA MONDAN PACON LA BAHAA KREDO KAJ ESPERANTO SENPAGE: https://www.yumpu.com/es/document/read/10266523/realigas-la-mondan-pacon-la-bahaa-kredo-kaj-esperanto
MAKING WORLD PEACE REAL THE BAHÁ’Í FAITH AND ESPERANTO
https://gumroad.com/l/making_world_peace_real/ $2:00
Paul Desailly Adelaide, Australia
